Karaluchy są bardzo uciążliwym i wstydliwym problem, który dotyka wielu osób. Opanowują one budynki mieszkalne, gdzie bardzo szybko się rozmnażają. Inwazja karaluchów w blokach jest bardzo często spotykaną sytuacją, a ich pozbycie się wymaga użycia sprawdzonych i mocnych środków dezynsekcyjnych o wysokich stężeniach substancji czynnej. Poza tym, że insekty te są trudne do zwalczenia, a nawet zmiażdżenia pod butem, ich obecność kojarzona jest z brakiem higieny.
Jak wygląda karaluch?
Karaluchy to inaczej padlinożerne pluskwy, które spotkać możemy w domach i budynkach użyteczności publicznej. Mają one spłaszczone, owalne ciała, długie czułki i kolczaste nogi. Żywią się praktycznie wszystkie, co czyni je bardzo obrzydliwymi stworzeniami. Zjadają resztki jedzenia w domach, padłe osobniki, czy nawet odchody. W swoim życiu karaluch przechodzi 3 cykle: jaja, nimfy i dorosłego insekta. Nimfa karalucha różni się od dorosłego wielkością i brakiem skrzydeł. Dojrzałe owady są płaskie i owalne, a także znacznie większe. Posiadają skrzydła, choć nie wszystkie z nich mają zdolność latania. Karaluchy składają jaja w ilości od 10-50 jaj. Dlatego insekty te rozmnażają się i rozprzestrzeniają w błyskawicznym tempie, gdzie w ciągu roku ich liczba z 1 może wzrosnąć do nawet 30 000.
Jak rozpoznać karalucha?
W Polsce występuję 16 gatunków karaczanów, gdzie do najpopularniejszych należą karaczan prusak (Blatella germanica), karaczan wschodni (Blatta orientalis), a także przybyszka amerykańska (Periplaneta americana). Każdy z gatunków karaczanów może wyglądać trochę inaczej, ale zidentyfikować je można poprzez błyszczące skrzydła na płaskim, owalnym ciele, długie czułki i kolce na nogach. Prusaki niemieckie to małe, jasnobrązowe owady, które na grzbiecie posiadają równoległe paski. Karaczan wschodni, podobnie jak prusak jest niewielki, jednak jego kolor jest zbliżony do czarnego. Samice w odróżnieniu od samców nie posiadają skrzydeł. Przybyszka amerykańska z kolei jest jednym z największych karaluchów i osiąga długość nawet 4 cm. Jest w kolorze czerwonobrązowym, a jej obecność dla wielu osób bywa paraliżująca.
Jak sprawdzić czy w domu są karaluchy?
W zaawansowanym stadium obecność karaluchów w domu jest zauważalna gołym okiem. Poza wędrującymi ścieżkami osobnikami można zaobserwować pozostawione przez karaczany ślady w postaci odchodów. Po pierwsze nimfy karaluchów zrzucają swój pancerz w trakcie linienia. Zanim osiągną pełną dojrzałość robią to 6 razy. Po każdym linieniu karaluchy są jaśniejsze i bardziej podatne na uszkodzenia, do czasu aż hormon bursiconem nie spowoduje jego ściemnienia. Odchody prusaków to małe, czarne kupy, które swym wyglądem mogą przypominać fusy kawy lub pieprz. Dodatkowym śladem świadczącym o obecności karaluchów w domu są płynne odchody, które wyglądają jak tłuste przebarwienia. Karaluchy uwielbią ciepłe, ciemne i wilgotne przestrzenie, które są ich częstymi kryjówkami. Szuflady, szafki, czy też miejsca sprzętami elektronicznymi często stanowią bezpieczną oazę karaczanów, w której chętnie się spotykają. Dom nie jest jednak jedynym miejscem, w którym bytują te insekty. Można je również spotkać w przestrzeniach dookoła domu, czy też przynieść w pudle. Karaluchy do egzystencji potrzebują pożywienia, dlatego to właśnie kuchnie i łazienki są miejscami, w których ich inwazja jest największa. Jeśli zastanawiasz się, czym są brązowe łuski, ślady przypominające fusy kasy, a także skąd wydobywa się nieprzyjemny zapach, może być to znakiem, że w domu są karaluchy. By sprawdzić ich obecność warto w nocy lub po zmroku zapalić światło w kuchni czy łazience i zaobserwować uciekające, szukające schronienia prusaki.
Czym grożą karaluchy w domu?
Obecność karaczanów w domu poza tym, że bywa bardzo uciążliwa, wiąże się z wieloma zagrożeniami. Są to bardzo brudne insekty, które roznoszą choroby m.in. toksoplazmozę, która jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, gdyż może powodować ślepotę dziecka. Na każdym karaluchu można znaleźć ok. 80 drobnoustrojów chorobotwórczych, które odpowiadają za zatrucia pokarmowe. Przenoszą one bakterie dżumy, gruźlicy i cholery, wirusy np. grypy, a także grzyby i pierwotniaki. Budowa karalucha, a konkretnej kolce na nogach sprzyjają zbieraniu zarazków i rozprzestrzenianiu salmonelli, lamblii, listerii, a także E. coli, gronkowca złocistego i paciorkowców. Odchody pozostawione przez karaluchy mogą wywoływać reakcje alergiczne, a nawet ataki astmy. Karaczany w domu mogą wyrządzać również szkody materialne, które dotyczą przede wszystkim uszkodzeń wyrobów skórzanych, czy tektur. W mieszkaniach zauważalne są także tłuste smugi, które pozostawiają po sobie karaluchy.
Domowe sposoby na karaluchy
Pozbycie się karalucha nie jest łatwym procesem, wymaga wiele cierpliwość i użycia sprawdzonych środków. Samo zabicie karalucha poprzez nadepnięcie jest bardzo trudne, ponieważ jest on w stanie udźwignąć ciężar nawet 900 razy większy niż swoja waga. Jest to zatem całkiem „normalne”, że karaluch podnosi się, mimo tego że został solidne zdepnięty. Z pomocą zwalczaniu karaluchów domowymi sposobami przychodzi soda. Jest to tania substancja, której spożycie przez karaczany wywołuje silne gazy prowadzące do śmierci insekta. Karaluchy nie skuszą się jednak na samą sodę, dlatego warto ją wymieszać z cukrem, czy innymi okruszkami spożywczymi, które zadziałają jako wabik. Tak przygotowaną przynętę warto umieścić pod szafkami czy w szczelinach, w których bytują karaczany. Kolejnym domowym i niedrogim sposobem na pozbycie się karaluchów jest miseczka z piwem. Zostają one zwabione jego intensywnym zapachem, po czym wpadają do cieczy, topią się i nie mają siły wyjścia na zewnątrz. Choć domowe sposoby na prusaki i inne karaczany są pomocne, warto zaznaczyć, że nie rozwiązują one w 100% problemu, a jedynie działają wspomagająco i zapobiegawczo.
Jak zapobiegać karaluchom w domu?
By odstraszyć karaluchy i zapobiec ich obecności w mieszkaniu warto stosować zapachy, których te insekty nie znoszą. Są to przede wszystkim zapachy oparte na cytrusach i mięcie, a także ich kombinacje. Mogą one występować w postaci gotowych do użycia preparatów, bądź olejków eterycznych, które warto dodać do wiadra z wodą, a następnie umyć nimi podłogę. Wszelkiego rodzaju listwy i szczeliny należy wypryskać cytrusowym preparatem, którego pruski nie lubią. Ziemia okrzemkowa na karaluchy to kolejne narzędzie odstraszające, która stanowi dla nich fizyczną barierę, której nie mogą pokonać. Styczność insekta z diatomitem powoduje uszkodzenie jego struktury, dlatego unikają zabezpieczonych ziemią okrzemkową miejsc. Jest to środek w pełni bezpieczny dla ludzi, dlatego warto rozsypać go w szafkach, czy w innych miejscach, gdzie możemy podejrzewać obecność karaluchów. Zupełną podstawą w zapobieganiu pojawienia się karaluchów w domu jest jednak utrzymanie mieszkania w czystości. Przede wszystkim należy sprzątać wszelkiego rodzaju resztki po jedzeniu, okruchy, które stanowią dla karaluchów pożywienie i pozwalają im dalej egzystować i rozmnażać się. Warto również znaleźć i naprawić źródła wilgoci w pomieszczeniach, do których należą nieszczelne rury, otwory wentylacyjne, czy nieszczelności w dachu.
Co zabija karaluchy?
By skutecznie zabić karaluchy należy skorzystać z profesjonalnych środków. Do bardzo dobrych preparatów na pruski i inne karaczany zalicza się Cipexen w opakowaniu 100 ml oraz 1 l. Substancją oddziałującą na karaluchy jest cypermetryna w wysokim stężeniu (aż 10 g/100g), która wykazuje działanie kontaktowe lub żołądkowe, prowadzące w szybkim czasie do śmierci szkodnika. Oznacza to, że prusak po dotknięciu lub zjedzeniu trucizny zostaje zabity. Podobnie działanie będzie wykazywała permetryna, która razi układ nerwowy owadów. Należy wybierać preparaty w postaci koncentratu, które są przeznaczone do rozcieńczenia z wodą, gdyż są znacznie mocniejsze aniżeli przygotowane już gotowe spraye. Dezynsekcję przeprowadza się przy pomocy opryskiwacza w rękawiczkach ochronnych i maseczce, tak by nie wdychać środka. Warto zaznaczyć, że gotowe środki na karaluchy i inne owady działają przede wszystkim na dorosłe osobniki. Oprysk preparatem należy zatem powtórzyć, bądź skorzystać dodatkowo z środków do fumigacji tj. Dobol. Działa on na zasadzie świecy dymnej, która wnika w najmniejsze szczeliny, likwidując również larwy. Na czas procesu pomieszczenie należy opuścić, a następnie przewietrzyć przez okres ok. 2 godzin.
Zwalczanie karaluchów w bloku wymaga współpracy sąsiadów czy działania spółdzielni mieszkaniowej, która zleci oprysk środkami do dezynsekcji w całym budynku, z uwzględnieniem piwnic. Do monitorowania obecności insektów polecamy użycie gotowych pułapek na karaluchy, dzięki którym możliwa jest szybka interwencja w sytuacji ich pojawienia się, co pozwoli zatrzymać inwazję.
Sprawdzone środki na karaluchy, prusaki i inne karaczany:
- Cipexen,
- Permex,
- Diptron,
- Deadyna,
- K-othrine,
- Dobol,
- ziemia okrzemkowa
