Jak chronić się przed ASF?

Do głównych przyczyn rozprzestrzeniania się groźnego wirusa Afrykańskiego Pomoru Świń należy kontakt z zakażonymi zwierzętami lub zakażonymi odpadkami żywnościowymi. Źródło zarażeń ASF stanowią chore świnie domowe oraz dzikie, a także guźce i kleszcze z rodzaju Ornithodorus, które nie występują w Europie. Za ochronę hodowli trzody chlewnej przed ASF odpowiada właściciel gospodarstwa, którego zadaniem jest odpowiednie zabezpieczenie budynków inwentarskich przed dostępem dzikich zwierząt. Na szerzenie się Afrykańskiego Pomoru Świń ma wpływ również nie stosowanie się hodowców do podstawowych zasad bioasekuracji, która jest najtańszym sposobem ochrony przed groźnym wirusem świń.

Ogrodzenie chlewni przed dzikami i inną dziką zwierzyną

W zminimalizowaniu ryzyka zarażenia kluczowe znaczenie odgrywa szczelne ogrodzenie chlewni. Brak takowej zagrody stanowi największe zagrożenie dla gospodarstwa, ponieważ głodne, często zarażone dziki podchodzą pod obejścia celem poszukiwania pożywienia. Poprawnie zbudowane ogrodzenie chlewni powinno być solidne przytwierdzone do podmurówki zagłębionej w podłożu na głębokości min. 30 cm. By jeszcze bardziej uchronić gospodarstwo przed dzikami, czy innymi dzikimi zwierzętami na istniejącym ogrodzeniu zamontować można pastuch elektryczny. Generowane przez elektryzator impulsy elektryczne skutecznie zniechęcą dziki, nie pozwalając im m.in. na rozplątanie siatki. Należy również zadbać o zabezpieczenie budynków inwentarskich, paszarni oraz miejsc przechowywania ściółki przed dostępem ptaków oraz gryzoni. Do tego celu doskonale sprawdzają się siatki do okien. Ważne jest, by siatka na ptaki mała niewielkie oczka, tak by jaskółki nie mogły wlecieć do chlewni. Krata w oknach powinna być również odpowiedniej sztywności i grubości, aby uniemożliwić gryzoniom jej przegryzienie. Warto zastosować kartę zgrzewaną np. z oczkiem 13x13 mm.

Dezynfekcja pojazdów

Istotnym wektorem w przenoszeniu chorób zakaźnych są środki transportu. Szczególne zagrożenie stanowią pojazdy przewożące zwierzęta do chlewni, czy dostarczające paszę do hodowli. Każdy samochód wjeżdżający na teren hodowli powinien być kompleksowo zdezynfekowany środkiem wirusobójczym w odpowiednim stężeniu. Hodowca ma również obowiązek prowadzenia ewidencji pojazdów, które wjeżdżają na teren gospodarstwa. Skuteczne odkażenie pojazdów możliwe jest dzięki bramie do dezynfekcji, która powinna znajdować się na wjeździe do gospodarstwa. Jej stosowanie pozwala na kompleksową dezynfekcję całej, zewnętrznej powierzchni pojazdu. Co ważne, samochód zraszany jest zawsze czystym roztworem dezynfekującym, o takim samym stężeniu. Niecki dezynfekcyjne budowane są w celu odkażenia kół pojazdów przez nią przejeżdżających. Jest to rozwiązanie związane z koniecznością użycia dużej ilości środka do dezynfekcji, które stosunkowo często należy wymienić. Obarcza hodowcą dużymi kosztami ponoszonymi na środki odkażające. W gospodarstwach, w których nie stosuje się bram czy niecek dezynfekcyjnych podstawę stanowią maty przejazdowe, umieszczone w bramie wjazdowej do gospodarstwa. Wymiar maty do dezynfekcji powinien pozwolić na całkowity obrót kół samochodów. Ważne jest by mata odkażająca znajdowała się w pokrowcu, tak by zapobiec wyciekaniu preparatu do dezynfekcji. Należy jednak pamiętać o regularnym nasączaniu dywanu przejazdowego roztworem odkażającym.

Dezynfekcja obuwia i odzież jednorazowa

Każdorazowe wejście do chlewni musi być poprzedzone dezynfekcją obuwia. Do tego celu służą maty dezynfekcyjne umiejscowione przed każdym wejściem do budynku, w którym utrzymywane są zwierzęta. Kluczowe znaczenie odgrywa rozmiar maty wejściowej, gdzie długość maty nie powinna być krótsza niż 100 cm, a szerokość nie mniejsza niż szerokość drzwi wejściowych. Dobrym i chętnie wybieranym rozwiązaniem jest mata w pokrowcu, którą cechuje znacznie dłuższą żywotność, aniżeli standardowa pianka. Warto przed matą wejściową stosować małe maty w kuwecie, które wstępnie zdezynfekują obuwie. Wchodząc do budynku, w którym utrzymywane są świnie należy stosować podstawowe zasady higieny. Ważne jest, by zakładać jednorazową odzież ochronną, którą po wyjściu należy zutylizować. Do tego celu doskonale sprawdzają się kombinezony ochronne ze ściągaczami oraz kapturem. Należy również pamiętać o dezynfekcji rąk, a także sprzętu użytkowanego w chlewni. Dotyczy to zarówno hodowców, pracowników, lekarzy weterynarii oraz inseminatorów. Hodowca podobnie jak w przypadku ewidencji pojazdów wjeżdżających, ma obowiązek wadzić również rejestr osób wchodzących do chlewni. Hodowca powinien w jasny i czytelny sposób uniemożliwić osobom postronnym wejście na teren gospodarstwa. Najprostszym sposobem są tablice ostrzegawcze "Ferma Trzody Chlewnej Wstęp Wzbroniony" umieszczane na wjeździe do gospodarstwa oraz wejściu do budynku inwentarskiego.

Regularna dezynfekcja pomieszczeń

Dezynfekcja ma na celu zminimalizowanie chorób u świń, które mogą być spowodowane występowaniem bakterii, wirusów i grzybów. Wyróżnia się dwa rodzaje zabiegów odkażających: "dezynfekcja na mokro" oraz "dezynfekcja na sucho". Jak mówi sama nazwa, dezynfekcja na mokro związana jest z opryskiem preparatem odkażającym np. Virkon S. Zabieg odkażania chlewni powinien odbywać się min. raz w roku, ale także po każdym przemieszczaniu czy sprzedaży zwierząt. Dezynfekcji poprzez zamgławianie dokonuje się w pustym pomieszczeniu. Sucha dezynfekcja polega na posypaniu ściółki proszkiem odkażającym np. Sandezia, Dezosan Wigor, który może być stosowany w obecności zwierząt. Jego stosowanie skutecznie zwalcza ogniska chorobotwórcze bakterie, wirusy i grzyby, a także poprawia mikroklimat w chlewni.

Ograniczenia w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym

Hodowcy trzody chlewnej, którzy znaleźli się w strefie zapowietrzonej (min 3 Km) lub zagrożonej (min 7 Km) zobowiązani są do przestrzegania bezwzględnego zakazu wyprowadzania świń z gospodarstwa. Dla strefy zapowietrznej okres ograniczenia wynosi 40 dni, z kolei dla zagrożej 30 dni. W obszarach objętych obostrzeniami, w związku z ryzykiem wystąpienia choroby świń ASF zwiększone są kontrole weterynaryjne. Inspektorzy sprawdzają m.in. działania gospodarstw w zakresie spełnienia warunków bioasekuracji oraz rejestracji i identyfikacji zwierząt. Warto zaopatrzyć się w podstawowy zestaw dezynfekcyjny, który spełnia wymogi bioasekuracji przeciw ASF.