Odpowiednie żywienie i pojenie drobiu to podstawa do prawidłowego wzrostu i rozwoju ptaków hodowlanych oraz do osiągnięcia wysokich wyników produkcyjnych. Hodowcy drobiu powinni wiedzieć, że woda odgrywa kluczową rolę w produkcji drobiarskiej. Kury pobierają jej niemal dwa razy więcej niż paszy, dlatego w celu zadbania o dobrostan drobiu, ważna jest nieograniczona dostępność oraz czystość wody pitnej. Ponadto woda przyczynia się do nawodnienia organizmu ptaków, uczestniczy w procesach trawiennych i metabolicznych oraz wpływa na regulację temperatury ciała drobiu, pozwalając ograniczyć stres cieplny u ptaków . Niezależnie od tego czy jest to hodowla zagrodowa czy profesjonalna ferma drobiu, należy zadbać o dobrą jakość i dostępność wody pitnej, gdyż zaniedbania w tej kwestii mogą znacząco odbić się na produktywności.

Spis treści [ukryj]

    Pojenie drobiu – znaczenie wody w hodowli drobiu

    Czy kury potrzebują wody? Owszem. Woda pitna jest składnikiem odżywczym, który uczestniczy w metabolizmie i żywieniu drobiu. Jej niedobór lub zła jakość wody pitnej negatywnie wpływa na organizm ptaków, jest czynnikiem stresogennym i odpowiada za znaczne spadki w produkcji drobiu (kury nioski, brojlery, indyki, kaczki, perliczki, bażanty, drób ozdobny). Woda uczestniczy w transportowaniu paszy, zatem jej niedobór lub złe parametry przekładają się na ograniczenie spożycia paszy dla kur i tym samym słaby rozwój ptaków. Niedobór wody pitnej jest niedopuszczalny w przypadku odchowu piskląt, gdyż skutkuje to licznymi upadkami w stadzie z powodu przegrzania organizmu i odwodnienia. Z kolei w przypadku starszego drobiu niedobory wody dłuższe niż 24 h, prowadzą do odwodnienia, uszkodzenia nerek, gromadzenia kwasu moczowego we krwi i narządach wewnętrznych ptaków, oraz słabego rozwój kur.

    kury na wybiegu

    Jakość wody stosowanej w pojeniu kur

    Woda, którą pojone są ptaki hodowlane powinna być świeża i czysta. Należy zatem dbać o higienę i dezynfekcje poideł, przy pomocy których odbywa się pojenie. Jakość wody pitnej stosowanej w hodowli drobiu zależy od kilku kwestii:

    • Zawartości drobnoustrojów, zanieczyszczeń mineralnych i organicznych,
    • Substancji dodawanych do wody pitnej (witaminy, szczepionki, antybiotyki)
    • Sposobów i częstotliwości oczyszczania wody do picia dla drobiu,
    • Prowadzonej dezynfekcji systemu pojenia.

    Na fermach drobiu należy regularnie monitorować jakość wody, prowadzić sanityzację systemu pojenia kur niosek, stosując w tym celu dedykowane preparaty do dezynfekcji linii pojenia. Zaniedbanie tej kwestii oraz stosowanie wody zanieczyszczonej mikrobiologicznie, nie spełniającej wymogów sanitarnych prowadzi do powstawania biegunek u drobiu, chorób układu pokarmowego, jak np. kokcydioza. Temperatura wody stosowanej w pojeniu powinna mieć również określoną temperaturę. Najczęściej 10-12oC, jednak nie więcej niż 15oC. Zbyt ciepła woda powstaje wskutek wysokich temperatur otoczenia i zniechęca ptaki do jej spożywania powodując stres cieplny. Z kolei zbyt zimna woda wychładza organizm ptaków, zużywając energię na ogrzanie ciała, zamiast na wzrost i rozwój. Aby utrzymać wysoką jakość wody należy ją filtrować oraz stosować zakwaszacze dla drobiu (Baracid, Salmacid, Acidomid, Animalcid, Kokcidin). Warto zaznaczyć że nawet najlepsze mieszanki paszowe stosowane w żywieniu drobiu nie będą w stanie utrzymać wysokich wyników produkcyjnych mięsa i jaj, jeżeli będzie słaba jakość wody.

    system pojenia drobiu

    Jaką wodę dawać kurom?

    Kury powinny otrzymywać taką wodę do picia, której jakość nie odbiega od tej spożywanej przez człowieka. Taka woda powinna być zatem świeża, czysta, bez zanieczyszczeń w postaci bakterii, grzybów, pozostałego biofilmu, Niedopuszczalne jest stosowanie wody, w której wykryto nadmiar związków mineralnych nierozpuszczalnych w wodzie powyżej 3 g/1 litr wody (azotany, azotyny, związki magnezu, żelaza i siarki ) oraz związków organicznych w powyżej 1g/1 litr wody. Nadmiar chlorków w odzie pitnej może oznaczać zanieczyszczenie odchodami ptaków czy innymi ściekami. Regularne monitorowanie jakości wody staje się zatem obowiązkiem każdego hodowcy, który zabiega o dobrostan swojego stada. Jak wiadomo w kurnikach panują warunki, które nie sprzyjają sterylności otoczenia. Kurz, odchody, pióra ptaków, pozostałości po paszy dla kur, to wszystko może dostać się do poideł i zanieczyszczać wodę. W hodowli zagrodowej sprawdzą się zatem poidła dla drobiu, które umożliwią zachowanie świeżości i czystości wody pitnej, łatwe w utrzymaniu czystości oraz w obsłudze. W większych gospodarstwach hodowlanych oraz na fermach drobiu najlepszy będzie kropelkowy system pojenia, który umożliwia podawanie świeżej wody w trudnych warunkach otoczenia oraz dostarcza wystarczającą ilość wody pitnej dla całego stada. Poza tym kropelkowy system pojenia brojlerów zwiększa higienę pojenia. Ptaki piją tyle wody ile potrzebują, nie dochodzi do jej marnotrawienia poprzez rozlewania czy rozchlapywanie, a miseczki okapowe umożliwiają zachowanie dobrej jakości ściółki i rzadszą jej wymianę.

    Jak rozpoznać złą jakość wody stosowanej w pojeniu kur?

    Niedobór wody lub jej słaba jakość wiąże się z pogorszeniem stanu zdrowia ptactwa, grozi zatruciami i upadkami w stadzie. Jak zatem kontrolować jakość wody pitnej?Najlepszym sposobem jest metoda obserwacji, polegająca na dokładnej kontroli ilości spożywanej wody (wodomierze), kontroli stanu zdrowia ptaków oraz jakości wody. W hodowlach zagrodowych w zasadzie wystarczy dopilnować czystości poideł, regularnej wymiany świeżej wody i stosowania zakwaszaczy aby zachować dobrostan ptaków. W kropelkowych systemach pojenia drobiu należałoby spuścić szklankę wody i podczas dokładnych oględzin pod względem, klarowności, zawartości zanieczyszczeń organicznych, smaku i zapachu ocenić, czy taka woda nadaje się do picia. Jakiekolwiek wątpliwości obligują do wykonania badań laboratoryjnych i przeprowadzenia dezynfekcji systemów pojenia wody, tzw, sanityzacji.

    Po czym rozpoznać złą jakość wody lub jej niedobór?

    • Osadzający się kamień w poidłach,
    • Znaczące wzrosty lub spadki spożywanej wody,
    • Spadek zużycia paszy,
    • Pozostałości w badaniu organoleptycznym (wygląd, smak, zapach, temperatura)
    • Biegunki u drobiu
    • Spadek aktywności w stadzie,
    • Zmniejszone przyrosty masy mięsnej, spadek nieśności,
    • Obwisłe wola u indyków,
    kury w zagrodzie

    Jak często zmieniać wodę kurom?

    Kury powinny mieć stale czysta i świeżą wodę. Najlepszym sposobem byłaby codzienna wymiana czy uzupełnianie wody w poidłach dla drobiu, jednak może być to uciążliwe. W tym celu polecamy wygodne w stosowaniu poidła automatyczne dla kur, które doskonale zachowują czystość wody, są wygodne w stosowaniu zarówno dla hodowcy jak i dla ptaków, a ich pojemność nie wymaga dużego nakładu pracy. W zależności od wielkości stada wodę można wymieniać codziennie lub co kilka dni, zachowując jej dobrą jakość. Przy większych hodowlach lepszym rozwiązaniem będzie kropelkowy system pojenia drobiu, który transportuje czystą wodę z dowolnego zasobnika lub bezpośrednio z sieci. Zapewnia przy tym swobodny dostęp do wody pitnej dla całego stada.

    Ile wody dziennie wypija kura?

    Pojenie drobiu jest bardzo istotną kwestią efektywnego chowu. Przyjmuje się że na 1 g zjadanej przez kury paszy powinno przypadać 2-3 ml wody. Jednak ilość wypijanej prze kury wody zależy od wielu czynników środowiskowych, w tym głównie od wielkości hodowli, temperatury otoczenia, cyklu świetlnego, wieku ptaków czy poziomu nieśności. Zużycie wody pitnej znacznie wzrasta w okresach letnich, gdy występują długie dni, a sukcesywnie spada w okresie jesienno-zimowym. Stan zdrowia ptaków, ich kondycja fizyczna oraz wiek również wpływają na ilość wypijanej przez kury wody. Kury nioski wypijają 200-500 ml wody dziennie, przy czym w trudniejszych warunkach gdy jest upalnie, kury wypijają więcej wody, gdyż wpływa ona na regulacje ciepłoty ciała ptaków. Sucha karma którą żywione są ptaki również wymaga uzupełniania płynów aby utrzymać odpowiednie procesy trawienne. Kury nioski w okresie nieśności również wypijają więcej wody, gdyż ich organizm wymaga dużego nakładu energetycznego, aby utrzymać efektywność produkcyjną. Młode pisklęta i kurczaki wypijają z reguły mniej wody 50-150 ml dziennie i jest to zależne od warunków środowiskowych.

    Pojenie drobiu latem

    W najcieplejszych miesiącach roku należy zapewnić kurom stały i nieograniczony dostęp do świeżej wody. Z racji na wysokie temperatury, upały, stres cieplny spada zużycie paszy wśród drobiu, które jest ściśle związane ze spadkiem nieśności i mniejszym przyrostem masy wśród brojlerów czy indyków. Woliera dla ptaków hodowlanych to doskonałe rozwiązanie dla hodowców drobiu zagrodowego, bażantów czy ptactwa ozdobnego. Dostęp do świeżego powietrza na wybiegach dla kur zmniejsza poczucie gorąca wśród kur oraz zapewnia większą przestrzeń, w porównaniu do warunków panujących w kurnikach. Włączenie świeżych warzyw, liści pokrzywy, koniczyny, lucerny czy innych ziół przyczyniają się do nawodnienia organizmu ptaków, dostarczają naturalnego błonnika wspierającego prace układu trawiennego oraz wspierają pracę całego organizmu ptaków, co przekłada się na większą produkcję jaj. W upalne dni warto stosować również dodatki do wody pitnej w postaci kwasu askorbinowego, Witaminy C, elektrolitów, czy specjalnych mieszanek paszowych o właściwościach ograniczających stres cieplny wśród ptaków, jak np. ProZdrowo Antistres 2 kg. Jeżeli temperatury otoczenia przekraczają 25oC, kury są osłabione, narażone na upadki wskutek wysokich temperatur i odwodnienia. Zużywają sporo energii na chłodzenie swojego organizmu, dlatego latem należy szczególnie zadbać o wysokowartościową dietę oraz dobre nawodnienie drobiu.

    Pojenie drobiu zimą

    Zimową porą pojenie drobiu wymaga dodatkowego wsparcia w postaci dodatków do wody pitnej, które będą wspierały odporność organizmu ptaków, zadbają o dobrą kondycję, oraz będą pomocne w utrzymaniu wyższych wskaźników nieśności. Witaminy dla kur najłatwiej podawać wraz z wodą, gdyż hodowca łatwo może kontrolować zużycie płynów. Woda pitna niezbędna jest przez cały rok, jednak wraz ze spadkiem temperatur otoczenia spada również zapotrzebowanie organizmu ptaków na wodę pitną. Jeżeli temperatura wody w poidłach dla kur będzie zbyt niska, kury nie będą chciały jej spożywać, co niekorzystnie wpłynie na procesy trawienne i produktywność niosek i drobiu mięsnego. Pojenie drobiu zimą może wymagać zastosowania dodatkowych podgrzewaczy do pójników, które zabezpieczą wodę przed zamarznięciem, zwłaszcza w hodowlach zagrodowych. Podgrzewanie wody jest możliwe poprzez postawienie poidła bezpośrednio na podgrzewaczu, lub poprzez zastosowanie podgrzewaczy zanurzeniowych.

    Dlaczego kury piją mało wody?

    Na zużycie wody wśród ptaków wpływają uwarunkowania środowiskowe oraz temperatura samej wody. Temperatura wody do picia dla kur powinna się mieścić w przedziale 10-12oC. Jeżeli temperatura wody będzie przekraczać 24oC, kurczęta, brojlery, nioski , czy indyki nie będą chciały jej pić, lub będą piły niewielkie ilości. Zazwyczaj dzieje się tak w sytuacji przegrzania organizmu u drobiu. Woda pozwala ptakom zwalczyć stres cieplny i przyczynia się do chłodzenia organizmu, jednak trudne warunki otoczenia panujące w kurnikach, sezonowe upały mogą sprawiać, że woda w poidłach będzie zbyt ciepła, przez co ptaki piją jej mniej. Dobrze wówczas podawać elektrolity, które mimo mniejszego spożycia wody będą utrzymywały nawodnienie organizmu i tym samym prawidłową kondycje zdrowotna i fizyczna ptaków.

    Witaminy dla kur do wody

    Mieszanki paszowe stanową nieodłączny element żywienia drobiu. Mogą być stosowane jako dodatek do paszy stosowanej w żywieniu kur, przez co wpływają na lepsza przyswajalność paszy, jej smakowitość oraz wspierają zdrowie ptaków. Wygodniejsza formą suplementacji drobiu stanowią witaminy dla kur dodawane do wody pitnej. Dobrze się rozpuszczają w wodzie, są dobrze przyswajalne i łatwo je dozować ptakom. Hodowca może kontrolować zużycie płynów z dodatkiem witamin i tym samym stan zdrowia całego stada. Witaminy do wody można już podawać od pierwszych dni życia piskląt, jak np. Immuno-Start czy Stymul, które wspierają odchów stada zapewniając zdrowe przyrosty i właściwy rozwój drobiu. Witaminy dla kur niosek przyczynią się do wydłużenia okresu nieśności, oraz wyższej jakości i ilości znoszonych jaj. Witaminy do wody mogą wspierać drób w chorobach lub po przebytej antybiotykoterapii, eliminować kichanie i katar u kur, wspierać układ oddechowy oraz wydolność organizmu ptaków w okresie upałów. Dozowanie witamin dla kur w profesjonalnych hodowlach ułatwiają specjalne dozowniki leków (Dosatron, Mix Rite). Umożliwiają one precyzyjne dobranie dawki i automatyczne dozowanie preparatów witaminowych, ograniczając przy tym ryzyko pomyłki czy przedawkowania.

    Poidła dla kur - jakie wybrać i które się najlepiej sprawdzą?

    Dobranie właściwych poideł dla drobiu stanowi problem dla wielu hodowców. Jakie wybrać poidło i które najlepiej się sprawdzają? Oczywiście to zależy od wielkości hodowli i oczekiwań samego hodowcy. Nie ulega wątpliwości że kury muszą mieć stały dostęp do świeżej wody pitnej, ale czy poidło może mieć tu duże znaczenie? Owszem. Poidło dla kur powinno być wykonane z dobrego tworzywa, odpornego na uszkodzenia, powinno być łatwe w użytkowaniu, wygodne w napełnianiu i dezynfekcji. Dobry pójnik powinien składać się z misy i zasobnika na wodę, gdzie uzupełnia się płyny. Rozróżnia się różne rodzaje poideł dla drobiu, które różnią się pod względem funkcjonalności. Szczegółowe informacje na temat poideł można znaleźć w zakładce poidła dla drobiu

    • poidła odwracalne (syfonowe)
    • poidła wiadrowe,
    • poidła zbiornikowe automatyczne,
    • systemy pojenia kropelkowego,
    • poidła kubeczkowe,
    • poidła automatyczne z pływakiem.
    poidła dla drobiu

    Przy odchowie piskląt należy wybierać małe poidełka, z niską krawędzią i płytką rynienką, które umożliwią swobodny dostęp do wody dla pisklaków i zabezpiecza je przed przypadkowym utopieniem. Poidła odwracalne oraz poidła wiadrowe to jedne z najczęściej stosowanych poideł w hodowlach zagrodowych. Ich zaletą jest prosta obsługa, łatwość uzupełniania płynów oraz dostęp do świeżej i przede wszystkim czystej wody dla ptaków. Jeżeli hodowca dąży do usprawnień, lepszym rozwiązaniem będą automatyczne poidła zbiornikowe. Sprawdza się przy różnych gatunkach drobiu, a ponadto ze względu na dużą pojemność nie wymagają częstego napełniania wody. Zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem w pojeniu kur niosek, brojlerów, kaczek i indyków będzie kropelkowy system pojenia drobiu. Może być zasilany z sieci wodnej przy zastosowaniu redukcji ciśnienia, lub z dowolnego zasobnika, czy beczki. Ptaki spożywają wodę bezpośrednio z poideł kropelkowych, a miseczki okapowe zabezpieczają ściółkę przed nadmiernym rozlewaniem i marnotrawstwem wody. Co najważniejsze ptaki maja stały i nieograniczony dostęp do świeżej wody, a dwumetrowa linia pojenia jest w stanie obsłużyć nawet do 140 ptaków. Poidła dzwonowe to również doskonała alternatywa dla tradycyjnych poideł dla drobiu. Pójniki popularne wśród hodowców kaczek, gęsi i indyków zapewniają stały dostęp do świeżej wody dla drobiu oraz odciążają hodowcę z uwagi na automatyczne dozowanie płynów. To jakie poidło wybierze hodowca może zależeć od gatunku drobiu, wieku ptaków, przeznaczenia, wielkości hodowli oraz miejsca gdzie będą stosowane. Jedno w tym wszystkim jest pewne – poidło dla drobiu to podstawowy element wyposażenia każdego, choćby najmniejszego kurnika.