Zatrucie trutką na szczura u psa i kota: objawy, pierwsza pomoc i leczenie

W twoim domu pojawiły się gryzonie. Nie bagatelizujesz sytuacji i podejmujesz działania mające na celu zniwelowanie szkód wyrządzonych przez szczury lub myszy. W formie pasty, kostki czy granulatu - decydujesz się na zamontowanie trutki przy ścianach. Niezabezpieczona i ciekawie wyglądająca trutka zostaje spożyta przez Twojego pupila. Jest to częsty, lecz bagatelizowany problem, który może skończyć się tragicznie. Zatrucie trutką na szczury początkowo bezobjawowe, mogłoby się wydawać niegroźne. Następne o czym się dowiadujesz jest to, że walczysz o życie swojego psa. Istotne w takiej sytuacji jest, aby wiedzieć, w jaki sposób należy obchodzić się z trutkami i jak reagować w przypadku zagrożenia. W artykule wyjaśniamy kwestie dotyczące: najczęstszych objawów zatrucia substancjami niebezpiecznymi, działań podejmowanych w kierunku pierwszej pomocy oraz podpowiadamy, jak skutecznie zabezpieczyć trutkę przed zwierzętami domowymi.

Dlaczego psy i koty chętnie sięgają po trutki?

Zainteresowanie trutką przez psa lub kota może wynikać nie tylko z ich ciekawskiej natury. Substancje zapachowe w trutce - waniliowe, zbożowe, anyżowe czy jabłkowe - mogą stanowić atrakcyjną przekąskę do spożycia przez Twojego pupila. Większość trutek na gryzonie, w swoim składzie zawiera gorzkie dodatki smakowe, które mają na celu zapobiegania przypadkowej konsumpcji. Mimo to, dla psów - szczególnie tych młodych i ząbkujących nie jest to przeszkoda, dlatego stają się ofiarami spożycia trucizny. Z kolei koty, najczęściej wychodzące, mogą zjeść otrutego gryzonia i pośrednio zarazić się substancją (tzw. zatrucie wtórne). Ciekawość może wynikać także z ich małego rozmiaru (np. w granulacie), przez co wyglądem przypominają suchą karmę lub przysmak.

Z tego względu, bardzo istotne jest, aby lokalizacja trutki nie była łatwo dostępna i odpowiednio zabezpieczona. Miejsca, w których trutki są wykładane najczęściej to: ogród, garaż, piwnica, działki, magazyn czy pola. Jest to zróżnicowany obszar, najczęściej narażony na pojawienie się szkodników. W związku z tym, trzeba mieć pewność, że pies lub kot nie stanie się ofiarą trucizny. Jednym z błędów popełnianym w umieszczaniu trutki, jest przede wszystkim wykładanie jej luzem, często na podstawkach, które zwierzętom kojarzą się z podawaniem posiłku, lub mieszanie trutek z karmą, żeby potencjalnie zwiększyć możliwość zwabienia gryzoni. Faktem jest, iż producenci określają konkretne dawkowanie trutki - zmieszanie jej z innym produktem, może skutkować zmniejszoną skutecznością działania i utrudnić określenie czy gryzonie spożyły wystarczającą jej ilość. Podawanie trucizny w takiej formie, staje się również ryzykiem do przyciągania zwierząt innych niż zamierzone.

Najczęściej do chodzi do zatruć w przypadku, gdy zwierzę spożyje:

• trutki na szczury i myszy,
• środki owadobójcze,
• preparaty do zwalczania ślimaków.

Wszystkie produkty biobójcze, spożyte w jakiejkolwiek dawce, mogą stanowić poważne zagrożenie życia pupila, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, gdzie należy umieścić trutkę, a gdzie tego nie robić.

Najgroźniejsze rodzaje trutek dla zwierząt domowych

W związku z powyższym - trutki na gryzonie, ślimaki oraz środki owadobójcze zawierają toksyczne substancje, na które może być narażony Twój pies i kot. Dlatego warto dowiedzieć się, jakie składniki aktywne znajdują się w danej truciźnie oraz znać ich niepożądane objawy po spożyciu, by móc zareagować jak najszybciej.

Trutki przeciw gryzoniom występują w różnych formach: kostki, granulatu czy pasty. Zawierają substancje zwaną antykoagulantem, która spowalnia krzepnięcie krwi i prowadzi do krwotoków wewnętrznych.

Ze względu na działanie można podzielić je na:

• antykoagulanty I generacji - wymagają wielokrotnego spożycia przez gryzonia (np. warfaryna),
• antykoagulanty II generacji (jednodawkowe) - jedna dawka może być śmiertelna dla gryzonia (np. bromadiolon zawarty w w trutkach X-RAT PRO).

Substancje te działają powoli (do kilku dni) i z początku bezobjawowo, dlatego wykrycie zatrucia może być utrudnione.

Środki owadobójcze występują w formie koncentratów, płynów w sprayu czy w proszku. Mają w swoim składzie m.in. pestycydy fosforoorganiczne i karbaminiany, które po spożyciu trutki mogą wywołać porażenie układu nerwowego, ślinotok czy niewydolność organów. Objawy mogą pojawić się w ciągu kilku minut do kilku godzin, a nawet dni.

Z kolei trutki na ślimaki - głównie w formie granulatu, żelu lub w płynie, zawierającym metaldehyd - bardzo toksyczny związek chemiczny. Objawy pojawiają się szybko - już nawet po 30 minutach od spożycia trucizny lub zatrutego ślimaka i są to m.in: drgawki, niewydolność oddechowa, ataki padaczkowe czy ślinienie.

Jak sprawdzić, czy pies zatruł się trutką?

Rodzaj objawów, ich nasilenie i czas pojawienia się uzależniony jest od tego, jaką trutkę spożył pies. Do najczęstszych i zauważalnych objawów należą:

• układ pokarmowy: wymioty, biegunka, nadmierne ślinienie;
• układ oddechowy: nagłe duszności, przyspieszone tętno;
• układ nerwowy: drgawki, chwiejny chód, apatia, utrata przytomności.

Nie wszystkie objawy można wykryć od razu i mogą zostać przeoczone, a należą do nich: krwawe stolce, krew w moczu, czy białe dziąsła (przy antykoagulantach). Krew w każdej postaci stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia pupila i wymaga szybkiej konsultacji z weterynarzem.

Co robić, gdy pies lub kot połknął trutkę? Pierwsza pomoc krok po kroku

1. Jeżeli masz pewność, że Twój pies lub kot połknął trutkę - nie panikuj. W tej sytuacji nie należy działać pochopnie, tylko stanowczo.
2. Natychmiast skonsultuj się z lekarzem weterynarii lub całodobową kliniką weterynaryjną. Nie próbuj działać na własną rękę, każda próba pomocy domowymi sposobami może doprowadzić do pogorszenia się stanu zdrowia zwierzaka.
3. Przedstaw lekarzowi dokładną sytuację - jaka trutka mogła zostać połknięta, kiedy i w jakiej ilości.
4. Nie podawaj psu żadnych leków, mleka czy oleju - jeżeli chcesz udzielić pomocy pupilowi, rób to wyłącznie pod opieką lekarza weterynarii (który może poinstruować cię telefonicznie).
5. Zabezpiecz opakowanie lub resztki trutki, które mogą być przydatne w identyfikacji substancji przez weterynarza.
6. Lekarz zidentyfikuje toksynę, dobierze odpowiednią odtrutkę i wdroży leczenie.

Pamiętaj! Pomoc powinna zostać udzielona przez specjalistę, a każda taka sytuacja powinna być niezwłocznie zgłoszona - liczy się każda minuta, aby uratować zdrowie i życie zwierzaka.

Leczenie zatrucia trutką u weterynarza

Lekarz weterynarii przed przystąpieniem do leczenia przeprowadza diagnostykę, uzależnioną od indywidualnego przypadku: badania krwi (morfologia, koagulacja), badanie RTG (np. płuc) lub USG (np. wątroby, nerek, trzustki) organów, które są narażone na uszkodzenie przez toksyny.

Po dokładniejszym rozpoznaniu i również - w zależności od rodzaju zatrucia i stanu zwierzęcia - lekarz rozpoczyna profesjonalne leczenie. Następuje płukanie żołądka, podawanie psu węgla aktywowanego (wiążącego toksyny) oraz podawanie odtrutek w postaci np. witaminy K1 - w szczególności przy zatruciu antykoagulantami - która przywraca prawidłowe krzepnięcie krwi i hamuje toksyczne działanie substancji czynnych. Dodatkowo, w trudniejszych przypadkach lekarz może zalecić leczenie lekami przeciwdrgawkowymi lub tlenoterapią (w przypadku duszności). W związku z tym, czas ma kluczowe znaczenie - im szybciej zapewnimy pomoc, tym większe szanse na powrót pupila do zdrowia.

Jak bezpiecznie wykładać trutki na gryzonie, by uchronić psy i koty?

Podstawową metodą na zabezpieczenie trutki na gryzonie są specjalnie do tego stworzone stacje deratyzacyjne - umożliwiają kontrolę spożycia i monitorowanie efektów, a jednocześnie niedostępne dla zwierząt domowych. Jeżeli chcemy umieścić zabezpieczoną (w stacji deratyzacyjnej) trutkę w ogrodzie, a mamy zwierzęta wychodzące - dobrym pomysłem będzie zastosowanie fizycznej bariery - siatki czy niskich płotków oddzielających dostęp do trucizny. Wypuszczanie psa na obszar z umieszczoną trutką powinien się odbywać pod nadzorem właściciela. Jeżeli nie jest to dla ciebie najlepsze rozwiązanie, możesz skorzystać z alternatywy - pułapek mechanicznych (żywołowne, zatrzaskowe), lepowych czy zastosowanie ultradźwiękowych odstraszaczy. Naturalne metody zwalczania szkodników obejmują m.in.: stosowanie roślin o silnych zapachach (mięta, lawenda, czosnek, liście pomidorów), używanie olejków eterycznych czy uszczelnienie budynku.

FAQ - Najczęściej zadawane pytania

Czy można samemu wywołać wymioty u psa po zatruciu?

Nie zaleca się samodzielnego wywoływania wymiotów u psa bez konsultacji z weterynarzem, chyba że weterynarz zleci to telefonicznie i dokładnie poinstruuje, jak to zrobić. Możliwe jest sprowokowanie wymiotów u psa po zatruciu, tylko jeżeli mamy pewność, że od połknięcia trutki minęło mniej niż dwie godziny. Jednakże, domowe sposoby na odtrucie zwierzaka nie wystarczą - zawsze należy zgłosić się pod profesjonalną opiekę lekarza.

Ile czasu ma właściciel na reakcję po zjedzeniu trutki?

Właściciel psa ma niewielką ilość czasu na reakcję po zjedzeniu trutki. Pierwsze objawy mogą wystąpić po kilkudziesięciu minutach do kilku dni. Wszystko uzależnione jest od rodzaju trutki, jej dawki i substancji czynnej. W tym przypadku liczy się jak najszybsza reakcja właściciela - natychmiastowy kontakt z lekarzem weterynarii może zapobiec poważnemu uszkodzeniu narządów, zminimalizowanie ryzyka krwotoków oraz śmierci.

Czy mała dawka trutki też jest groźna?

Spożycie jakiejkolwiek dawki trutki stanowi zagrożenie zdrowia, uszkodzenie narządów a nawet śmierci. Toksyczność dawki jest uzależniona od rodzaju trutki i masy ciała ofiary, dlatego małe zwierzęta domowe są szczególnie narażone na jej tragiczne skutki. W przypadku wykrycia lub podejrzenia zatrucia należy natychmiastowo skontaktować się z lekarzem weterynarii.

Jak rozpoznać, czy to zatrucie trutką, a nie choroba?

Zatrucie trutką zawierającą antykoagulanty może z początku wykazywać się brakiem objawów (symptomy mogą objawić się nawet na trzeci lub piąty dzień po spożyciu). Nie należy jednak bagatelizować żadnych nietypowych objawów w zachowaniu zwierzęcia, a do najbardziej typowych należą nagłe, silne symptomy takie jak: krwawienia zewnętrzne (z nosa, dziąseł, ślady krwi w kale i moczu), brak apetytu oraz objawy neurologiczne - nadmierne ślinienie, drgawki, nagłe duszności czy chwiejny chód.

Czy kot może zatruć się myszą, która zjadła trutkę?

Istnieje możliwość, że kot może zatruć się myszą, która wcześniej spożyła trutkę. Ryzyko jest niższe niż bezpośrednie spożycie trucizny, jednakże wszystko zależy od jej rodzaju i ilości zjedzonych gryzoni. Jest to tak zwane zatrucie wtórne - kot wchłania toksynę z organizmu martwej myszy. Z tego powodu, koty wychodzące są znacznie bardziej narażone na zatrucie i w przypadku pogorszenia się stanu zdrowia pupila należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem weterynarii.

Jak długo pies musi przyjmować witaminę K1 po zatruciu trutką?

Okres przyjmowania witaminy K1 przez psa ustala weterynarz i jest on uzależniony od rodzaju trucizny i nasilenia zatrucia. Przedziały czasowe przyjmowania witaminy mogą trwać od 2 do 4 tygodni, a czasem nawet kilka miesięcy.